Zmarły małżonek nie spłacił kredytu? Nowe przepisy ułatwią życie tysiącom Polaków

Można powiedzieć, że do chwili wprowadzenia w życie tej nowelizacji położenie spadkobierców nie było delikatnie rzecz ujmując korzystne. Stare przepisy określały, bowiem, że od momentu dowiedzenia się o zgonie spadkodawcy mieliśmy 6 miesięcy na przyjęcie spadku wprost (tj. wszelkie aktywa i pasywa), odrzucenie spadku w całości lub przyjęcie spadku z tzw. dobrodziejstwem inwentarza (same aktywa). Jeżeli nie podjęliśmy żadnych działań po okresie 6 miesięcy przyjmowaliśmy spadek w całości i tu pojawiał się problem. Bardzo często zmarły spadkodawca zostawiał po sobie długi, o których nie wiedzieli jego najbliżsi a przez to nieświadomie stawali się zobowiązanymi do ich spłaty.

Jak jest teraz?

Brak złożenia wspomnianego wyżej oświadczenia w terminie sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania do spadku powoduje przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Dzięki tej zmianie każdy spadkobierca może dziedziczyć do wartości aktywów spadku.

Np. Osoba zmarła pozostawiła po sobie samochód o wartości 90 tys. zł. Przez dłuższy okres życia nie utrzymywała bliższych relacji z rodziną. Dlatego też spadkobiercy nie wiedzieli, że oprócz aktywów spadkodawca miał niespłacony kredyt na sumę około 50 tys. zł. W takich okolicznościach wierzyciel, czyli bank będzie mógł zaspokoić się  tylko z kwoty uzyskanej z licytacji samochodu, natomiast reszta brakującej sumy jest umarzana (stare zasady przewidywały dalszą odpowiedzialność spadkobierców już z ich prywatnych majątków).

Dodatkowo oprócz regulacji dotyczących nabywania spadków zmieniły się również przepisy odnośnie samego dziedziczenia z dobrodziejstwem inwentarza. Do tej pory przy takiej formie nabywania spadków konieczne było ustalenie stanu majątkowego spadku. Działo się to poprzez sporządzenie spisu inwentarza, przez komornika, który powoływał w tym celu osobę biegłego rzeczoznawcy. Minusem tego rozwiązania były niemałe koszty, jakie musieli ponieść spadkobiercy.

W tym momencie opinia biegłego nie jest już wymagana a oszacowanie wartości spadku może się odbyć poprzez złożenie stosownego wykazu inwentarza przed sądem lub przed notariuszem przez samych spadkobierców. Jego wzór został przygotowany przez Ministra Sprawiedliwości. 

Prawnicy podkreślają, że wprowadzone zmiany do przepisów prawa spadkowego pozytywnie wpłyną na proces dziedziczenia. Należy zaznaczyć, że stara regulacja bardzo często doprowadzała do rodzinnych dramatów, w których spadkobiercy byli obciążani długami, których nie zaciągali. Niska świadomość prawna pokutująca w naszym społeczeństwie powodowała, że grono „pokrzywdzonych” osób było spore.

W tym miejscu środowisko prawnicze postuluje równie konieczność wprowadzenia zmian do polskiego systemu edukacji. Niezwykle ważnym jest to, aby już młody człowiek posiadał minimalną wiedzę z zakresu prawa i swoich finansów. Mimo, że mamy już XXI w. to w dalszym ciagu aktualna jest maksyma wywodząca się z prawa rzymskiego tj. łac. „Ignorantia iuris nocet” (Nieznajomość prawa szkodzi). Na całe szczęcie nasze społeczeństwo bogaci się i świadomość dbania o własne finanse nieznacznie wzrasta. Dodatkowo źródłem nauki oraz wiedzy, są przypadki naszych krewnych i znajomych  w myśl zasady „Najlepiej uczyć się na własnych błędach”.

Na marginesie nowelizacji prawa spadkowego warto jeszcze zaznaczyć skąd bardzo często pochodzi zadłużenie osób starszych. Otóż jak się okazuje gros spraw to niespłacone pożyczki krótkoterminowe tzw. chwilówki. Można powiedzieć, że osoby w podeszłym  wieki w „starciu” z specjalistami od marketingu i wyszkolonymi doradcami, którzy są ukierunkowani nie prowizję nie mają większych szans. Za mały nacisk jest kładziony na informowanie klientów o skutkach niezapłaconej raty i ewentualnych kosztach związanych z dochodzeniem roszczeń przez wierzyciela.

Reasumując dobre relacje z członkami własnej rodziny wpływają pozytywnie na stabilność naszych finansów. Z drugiej strony warto zainteresować się tematem, który wcześniej czy później będzie dotyczył nas wszystkich. Miejmy nadzieję jednak, że jak najrzadziej.